Lectio XXIX
Der Ball und das Rasiermesser
Dominus quidam servum ad thermas misit, ut corpus lavaretur et barba raderetur. Servus, postquam corpus lavit, rasorem adiit. Rasor cultrum cepit, barbam radere coepit. Sella autem rasoris posita erat prope palaestram, ubi iuvenes pilā ludebant.
Subito illi pilam in manum rasoris miserunt, ut iste cultrum vehementer in collum moveret et servus moreretur.
Quaeritur: «Quis pretium servi domino reddere debet?»
Primus dicit: «Rasor, cum cultro servum occideret, pretium debet.»
Alius autem dicit: «Rasor cultrum tenuit, sed servus mortuus non esset, nisi pila manum movisset. Itaque iuvenes, qui pilā luserunt, pretium debent.»
Alius autem dicit: «Nemo pretium reddet, nam fortunā malā servus mortuus est, fortunā malā dominus servum amisit.»
Proculus consultus tandem respondet: «Culpa rasoris est, cum sellam posuisset, ubi saepe pilā luderetur. Si sellam in loco quieto posuisset et ibi pila manum movisset, culpa esset iuvenum. Sed error servi quoque est, qui, nisi in loco periculoso rasori se credidisset, viveret.»