Alle Subjekte sind orange, alle Prädikate sind gelb hinterlegt.

Die Funktionen der Konjunktive sind grau gedruckt.

Manlia cum fratre Marco et magistro Chryso forum transi-it.

Subito Marcus manum sororis cep-it:

«Quid ag-i-t ille, Manlia?

Cur clama-t?»

Ostend-it hominem aliquem magna voce clamantem:

«Vend-o viros validos, mulieres molles, pueros pulchros!»

Manlia respond-it:

«Servos vend-i-t, Marce.

Nonne vide-s homines nudos post eum stantes?

Quos vendere cup-i-t.»

Frater constit-it.

«Tristes vide-ntur.

Puella ista fusca similis est tibi, Manlia.

Potest-ne vendere etiam te ille homo?»

Nunc Chrysus access-it.

«Scilicet sororem tuam vendere nemo debe-t.»

«Sed quid est discrimen inter eas?»

«Cum Manlia sit libera et praeterea civis Romana, (kausal)

lex eam prohibe-t servitute.

Sed illa res est.»

«Res-ne est?»

«Omnes servi res sunt,

iura non habe-nt.»

«Et tu, Chryse, res es?

Nonne homo es?»

Chrysus triste ris-it.

«Homo sum

et olim liber fui ut vos;

in oppido Graeco vix-i.

Tum milites Romani,

cum oppidum cep-isse-nt, (temporal/kausal)

cunctos incolas captos abdux-erunt.

Hoc est ius belli.

Ita libertatem amis-i.

Cum essem doctus, (kausal)

non ad metalla, sed Romam ductus sum,

ubi mater vestra me ēm-it,

ut vos docere-m. (Finalsatz)

Cum Fortuna infelix me servum fec-erit, (konzessiv)

tamen sum felicior quam multi servi,

qui in metallis mori-u-ntur,

aut servae miserae,

quae in lupanaribus labora-nt.»

«Nihil interest inter nos nisi Fortuna diversa»,

dix-it Manlia.

«Homines sumus omnes, alii liberi, alii servi.»

Wortangaben